Verkiezingen 2025: de verschillen per partij nog één keer op een rij

Vandaag, 29 oktober 2025, kiezen we een nieuwe Tweede Kamer. Tijd voor een laatste update. In het overzicht ‘Verkiezingen 2025: de verschillen’ zetten we per thema de fiscale koers en het ondernemersklimaat van de belangrijkste partijen naast elkaar. We hebben bij het maken van dit overzicht vooral gekeken naar de nieuwste CPB-doorrekening Keuzes in Kaart 2027-2030 en actuele samenvattingen van partijplannen. Zo heb je in één keer helder waar de verschillen liggen.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor het belastingstelsel

• VVD: “werken moet lonen” via hogere arbeidskorting en lagere lasten op middeninkomens. Behoud van internationale concurrentiekracht staat voorop; box 2/3 aanpassingen vooral tegen arbitrage, niet als grote lastenverschuiving.
• NSC: vereenvoudigen en voorspelbaarheid. Minder toeslagenafhankelijkheid via hogere (verzilverbare) kortingen; tegengaan van constructies tussen box 1/2/3.
• GroenLinks-PvdA: lasten verschuiven van arbeid naar vermogen. Box 3 op werkelijk rendement, zwaardere heffing op grote vermogens en dividend/aanmerkelijk belang; verlichting voor lage en middeninkomens.
• D66: zelfde richting als GL-PvdA, met nadruk op vergroening van het stelsel en minder subsidies via toeslagen.
• CDA: eenvoud, gezin centraal. Matige verschuiving van lasten naar vermogen, beperken arbitrage, en stimuleren van werken via kortingen.
• BBB: lagere lasten voor middeninkomens en mkb; behoud van fiscale faciliteiten voor familiebedrijven; voorzichtig met zwaardere vermogensheffing.
• PVV: brede lastenverlaging, accenten op koopkracht en lagere energie- en brandstoflasten; minder nadruk op vermogensverzwaring.
• Volt/ChristenUnie: meer evenwicht tussen arbeid en vermogen, prikkels voor duurzaamheid, eenvoud en rechtvaardigheid.
• JA21/SGP: tariefmatiging en stabiliteit; minder complexe herverdeling, terughoudend met vermogensverzwaring.

Box 1 (werk en woning)

Veel partijen willen een hogere algemene- en arbeidskorting en minder afhankelijkheid van toeslagen. Enkele partijen onderzoeken verzilverbare kortingen als alternatief voor complexe regelingen.

Box 2 (aanmerkelijk belang)

Breed gedragen: minder tariefsprongen en minder arbitrage tussen loon, dividend en vermogen. Linkse en centrumlinkse partijen verhogen het effectieve tarief; rechtse partijen houden het gematigd en kiezen eerder voor grondslagverbreding dan voor forse tariefsprongen.

Box 3 (vermogen)

Grote delers willen naar werkelijk rendement en zwaardere heffing op grote vermogens en vastgoedbeleggingen. Rechts-conservatieve partijen kiezen vaker voor behoud van de huidige lastendruk of een gematigder pad.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor het ondernemersklimaat

• Vennootschapsbelasting (vpb): GL-PvdA en D66 staan open voor grondslagverbreding en selectieve prikkels (R&D/klimaat). VVD, NSC, JA21 en SGP houden de vpb liever stabiel en richten zich op voorspelbare regels. BBB en CDA verbinden vpb-stabiliteit aan regionale economie en familiebedrijven.
• Innovatiebox en WBSO: brede steun om deze instrumenten te behouden, soms strakker gericht op echte innovatie en verdienvermogen.
• Regeldruk en toezicht: VVD, NSC, BBB en JA21 benadrukken minder regeldruk en snellere vergunningen. D66, Volt en GL-PvdA koppelen eenvoud aan duurzaamheidseisen met duidelijke transitiepaden.
• BOR en mkb-winstvrijstelling: centrum-linkse partijen willen aanscherpen of versoberen om verschillen met loondienst te beperken. Centrum-rechtse partijen behouden de regelingen, met misbruikbestrijding en simpele criteria.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor wonen

• GL-PvdA/D66/Volt: versnellen bouwproductie met stevige rol voor corporaties, regulering van middenhuur, aanpak beleggingen die schaarste vergroten, en stimuleringspakketten voor verduurzaming.
• VVD/NSC: versnellen procedures, meer locaties (binnen én buiten de stad), versterken koopkracht van starters via gerichte maatregelen; regulering waar nodig, maar met oog voor investeringsbereidheid.
• CDA/BBB: bouwen voor regio en dorpen, grondbeleid en infrastructuur gelijktijdig aanpakken, ruimte voor zelf- en doorstroombouw. BBB drukt op realisme in ruimtelijke ordening.
• PVV/JA21/SGP: minder belemmerende regels, sneller bouwen, rem op extra lasten voor verhuurders/beleggers; focus op betaalbaarheid via lastenverlichting en aanbod.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor lange-termijn verdienvermogen

Veel programma’s beantwoorden te weinig de vraag waar Nederland over decennia zijn brood mee verdient. De breuklijnen:

• Industrie- en technologiebeleid: D66, Volt en GL-PvdA kiezen voor missie-gedreven industrial policy (digitalisering, AI, chips, energie-intensieve industrie vergroenen). VVD en NSC zetten op verdienvermogen via human capital, infrastructuur en innovatieve clusters, met minder micro-sturing. BBB legt nadruk op agri-food-keten, maakindustrie en energie-onafhankelijkheid.
• Menselijk kapitaal: brede steun voor leven-lang-leren en betere aansluiting mbo-hbo-wo op tekortsectoren.
• Kapitaalvorming: verschil zit tussen prikkels voor risicokapitaal (meer) versus hogere vermogenslasten (eerlijker). Dat bepaalt mede de investeringsruimte voor scale-ups.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor infrastructuur

Er is sprake van een forse onderhoudsopgave (wegen, bruggen, spoor) en krap budget.

• VVD/NSC/CDA/BBB/SGP: inhalen onderhoud, projecten ontstoppen, capaciteit Rijkswaterstaat/ProRail op orde, en budgettaire ruimte via fondsen of prioritering.
• GL-PvdA/D66/Volt/CU: óók groot onderhoud, maar met duidelijke shift naar OV en duurzame mobiliteit; prijsprikkels voor vervuilend verkeer liggen op tafel.
• JA21/PVV: prioriteit bij doorstroming op de weg en lagere mobiliteitslasten; terughoudend met extra prijsprikkels.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor de zorg

• Eigen risico en premies: GL-PvdA, SP (buiten top-10 maar relevant) en in varianten ook D66/Volt willen lagere drempels of andere vormgeving. VVD, NSC, CDA en SGP houden aan kostenbewustzijn vast met gerichte bescherming voor lage inkomens.
• Arbeidsmarkt zorg: breed urgentiegevoel; plannen variëren van opleidingsimpulsen en betere roosters tot minder administratieve druk.
• Langdurige zorg: spanningsveld tussen betaalbaarheid en kwaliteit. Centrum-linkse partijen sturen op preventie en regionale samenwerking; centrum-rechtse partijen op productiviteit, digitalisering en strakke inkoop.

Verkiezingen 2025: de verschillen voor defensie en buitenlandse zaken

• NAVO-norm 3,5%: VVD, NSC, CDA, SGP, JA21, BBB onderschrijven structureel 3,5% en versnellen vervangings- en munitieprojecten. GL-PvdA en D66 steunen 3,5% maar met meer EU-samenwerking. PVV wil defensie versterken, maar is kritisch op EU-integratiestappen.
• Buitenlandse zaken en handel: D66/Volt duwen richting EU-strategische autonomie en mensenrechten-conditionaliteit. VVD/NSC leggen nadruk op economische veiligheid, exportkrediet en grondstoffenketens. BBB focust op voedsel- en energiezekerheid.
• Sancties en Oekraïne: brede steun voor hulp en sancties; accentverschillen in omvang en EU-samenwerking.

Samenvattende verschillen in één oogopslag

• Lastenmix: GL-PvdA/D66/Volt/CU: meer op vermogen; VVD/NSC/CDA: eenvoud en arbeid belonen; BBB/JA21/SGP/PVV: lasten omlaag en stabiliteit.
• Ondernemersklimaat: VVD/NSC/JA21/SGP: voorspelbare vpb en minder regeldruk; GL-PvdA/D66/Volt: gerichte prikkels en vergroening; BBB/CDA: familiebedrijven en regio.
• Wonen: links en progressief: meer regulering en corporatierol; rechts en conservatief: sneller bouwen en minder beleggerslasten; centrum: mix met procedureversnelling.
• Verdienvermogen: progressieven: missie-gedreven beleid; liberalen/centrum: randvoorwaarden en menselijk kapitaal; BBB: agri/maak en energie.
• Infrastructuur: iedereen wil onderhoud; verschil is auto vs OV-prioriteit.
• Zorg: overal krapte; verschil zit in eigen risico, preventie en sturing.
• Defensie: brede 3,5%-consensus; EU-samenwerking verschilt.

Conclusie: de keuze is aan jou

De keuze draait om drie pijlers: lastenmix, regeldruk/stabiliteit en investeringsrichting. We hopen dat dit overzicht je helpt om een juiste keuze te kunnen maken.

Verkiezingen of niet, fiscale vraagstukken zijn er altijd!

Vraag ‘t Tex!

The post Verkiezingen 2025: de verschillen per partij nog één keer op een rij appeared first on Nextens.